گیربکس‌های صنعتی از مهم‌ترین اجزای بسیاری از ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی هستند که وظیفه انتقال نیرو و گشتاور و همچنین کاهش یا افزایش سرعت الکتروموتور تا حد مورد نیاز را بر عهده دارند. برای آشنایی با سازوکار گیربکس صنعتی، ابتدا باید با اجزای تشکیل‌دهنده آن آشنا شویم.در این مقاله به بررسی تفاوت اجزای تشکیل‌دهنده گیربکس‌ها پرداخته و اجزای گیربکس‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه می‌کنیم.
اجزای تشکیل دهنده گیربکس صنعتی
همان‌طور که گفتیم، اجزای تشکیل‌دهنده گیربکس صنعتی شامل چرخ‌دنده، بلبرینگ، شفت، آب‌بندی، سیستم روانکاری و پوسته است.
پوسته گیربکس
پوسته گیربکس یا بدنه، تمام اجزای داخلی آن را در بر می‌گیرد، از آن‌ها در برابر فشار و آلودگی محافظت می‌کند؛ تمامی اجزای داخلی گیربکس روی پوسته سوار می‌شوند و حفظ تراز مناسب اجزای داخلی گیربکس ارتباط مستقیمی با پوسته دارد.
شفت گیربکس
گیربکس‌های صنعتی معمولاً دارای دو یا چند شفت هستند؛ شفت ورودی، نیرو را از محرک اصلی (مانند الکتروموتور) دریافت می‌کند و شفت خروجی نیرو را به قطعه محرک دیگری (مانند تسمه‌نقاله، پمپ و …) می‌رساند. همچنین ممکن است گیربکس دارای شفت‌های میانی برای انتقال نیرو بین استیج‌های (طبقات) مختلف چرخ‌دنده‌ها باشد. شفت گیربکس‌ها می‌تواند به دو صورت هالوشفت (توخالی) یا سالیدشفت (نری) باشد.
چرخ‌دنده‌ها
چرخ‌دنده‌ها مهم‌ترین و ضروری‌ترین اجزای یک گیربکس صنعتی هستند؛ چرخ‌دنده‌ها بر اساس نوع دندانه‌های قرار گرفته روی آن‌ها به دنده ساده، هلیکال، مخروطی و … تقسیم‌بندی می‌شوند.
بلبرینگ گیربکس
یاتاقان، بلبرینگ و رولبرینگ برای پشتیبانی از شفت‌ها در داخل گیربکس استفاده می‌شوند؛ این قطعات اصطکاک را کاهش داده و چرخش مناسب شفت را تضمین می‌کنند.
آب‌بندی گیربکس
آب‌بندی یا سیل مکانیکی (Seal) به منظور جلوگیری از نشت روان‌کننده و ورود آلاینده‌ها به داخل گیربکس استفاده می‌شود. آب‌بندی‌ها معمولاً از جنس پلاستیک و مواد عایق ساخته شده و در محل اتصال شفت به دنده گیربکس قرار می‌گیرند. همچنین نقاطی مانند سوپاپ هوا و درپوش تخلیه روغن نیز از واشرهای مخصوصی جهت آب‌بندی استفاده می‌کنند.
سیستم روانکاری
گیربکس‌های صنعتی برای کاهش اصطکاک، دفع گرما و جلوگیری از پوسیدگی و ساییدگی نیاز به روغن‌کاری مناسب دارند. روان‌کننده‌هایی مانند روغن دنده یا گریس باید به خوبی درون گیربکس گردش داشته باشند.
لوازم جانبی گیربکس
بسته به کاربرد و الزامات خاص برنامه، گیربکس‌های صنعتی می‌توانند شامل لوازم جانبی مانند فلنج خروجی، شرینک دیسک، بک استاپ، بازوی گشتاور، سنسورهای حرارتی و لرزش و … باشند؛ این لوازم به نگهداری مناسب و پیشگیری از مشکلات احتمالی کمک می‌کنند.
اجزای گیربکس حلزونی
جزای گیربکس حلزونی عبارت‌اند از:
🔶🔸 پوسته
🔶🔸ماردون
🔶🔸چرخ‌دنده حلزونی
🔶🔸بلبرینگ‌ها
🔶🔸 کاسه‌نمدها
🔶🔸سوپاپ هوا، دریچه بازدید روغن و پیچ تخلیه روغن
🔶🔸فلنج (در صورت وجود)